ยีสต์ เจ้าจุลินทรีย์ตัวเล็กที่ดูแลสุขภาพคุณได้
อย่างที่รู้กันดีว่า ยีสต์ เจ้าจุลินทรีย์ตัวเล็กเป็นที่รู้จักกันมาตั้งแต่สมัยโบราณถึงกับมีผู้กล่าวว่ายีสต์เป็นจุลินทรีย์ชนิดแรกที่มนุษย์นำมาใช้ เมื่อประมาณ 6,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช คนไทยรู้จักใช้ประโยชน์จากยีสต์มาเป็นเวลานาน เช่นในการทำอาหารหมักบางชนิด ปัจจุบันมีการนำยีสต์มาใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรมหลายประเภท การผลิตเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ชนิดต่างๆ เช่น เบียร์ ไวน์ และวิสกี้ การผลิตยีสต์เพื่อใช้เป็นยีสต์ขนมปังและเป็นโปรตีนเซลล์เดียว เป็นต้น
ยีสต์มีคุณสมบัติในการเปลี่ยนน้ำตาลให้เป็นคาร์บอนไดออกไซด์และแอลกอฮอล์ได้ โดยหลักการทำงานของยีสต์หรือ "เบเกอร์ยีสต์" (Baker yeast) ที่ใส่ให้ขนมปังฟูมาจากยีสต์ที่ใส่ลงไปมีการใช้น้ำตาลในแป้งขนมปัง หรือที่เรียกกันว่า "โด้" (dough) เป็นอาหารและระหว่างที่มันกินอาหารมันจะเกิดการหายใจแบบไม่ใช้ออกซิเจน สลายกลูโคสได้ adenosine triphosphate และคายก๊าซคาร์บอนไดออกไซต์ออกมา และเมื่อเราเอาแป้งไปอบ ก๊าซที่มันคายออกมาก็ผุดขึ้นมาระหว่างเนื้อขนมปังทำให้เกิดรูพรุนจนฟูขึ้นมา
ส่วนพวก"บริวเวอร์ยีสต์" (Brewer yeast) ซึ่งเป็นยีสต์ที่นำมาหมักทำเบียร์และไวน์ที่ทำจากผลไม้ มีรสชาติค่อนข้างรุนแรงบริวเวอร์ยีสต์ประกอบไปด้วยธาตุอาหารมากมีกรดอะมิโน16 ชนิด เกลือแร่ 14 ชนิด วิตามิน17ชนิด นอกจากนี้ยังมีเกลือแร่สูง คือ โครเมี่ยม สังกะสี เหล็ก ฟอสฟอรัส และเซเลเนียม อีกทั้งยังเป็นแหล่งสำคัญของโปรตีนถึง 16 กรัมต่อปริมาตรยีสต์ 30 กรัม มีมากถึง 50%-55% ทั้งนี้ โดยยีสต์ไม่ใช้ออกซิเจนในการหายใจ
ยีสต์ช่วยดูแลสุขภาพเราได้อย่างไร
อย่างที่บอกด้านบนว่าบริวเวอร์ยีสต์ประกอบไปด้วยธาตุอาหารมากมีกรดอะมิโน 16 ชนิด เกลือแร่ 14 ชนิด วิตามิน 17 ชนิด นอกจากนี้ยังมีเกลือแร่สูง คือ โครเมี่ยม สังกะสี เหล็ก ฟอสฟอรัส และเซเลเนียม อีกทั้งยังเป็นแหล่งสำคัญของโปรตีน ซึ่งธาตุอาหารเหล่านี้เป็นธาตุอาหารที่ช่วยบำรุงร่างกายเรา โดยสารอาหารเหล่านี้ช่วยในการเผาผลาญสารอาหารหลัก ทั้งโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมัน เพื่อให้พลังงานแก่ร่างกาย นอกจากนี้ยังช่วยสร้างเสริมการทำงานของระบบประสาท ช่วยรักษามวลกล้ามเนื้อ และช่วยให้ ผิว ผม ตา ปาก ตับ มีสุขภาพแข็งแรง และยังดูแลเพิ่มความชุ่มชื้น ความยืดหยุ่นให้กับผิว ลดอาการผื่นคัน เพิ่มความกระจ่างใส และช่วยให้รูขุมขนเล็กลง
รู้หรือไม่ว่ายีสต์สามารถผลิตเบต้ากลูแคนได้
เบต้ากลูแคนพบได้ในพืชบางชนิด เช่น เห็ด ผักสมุนไพรต่างๆ เช่น ว่านหางจระเข้, โสม, ข้าวโอ๊ต, ชะเอมเทศ, ยีสต์ (ยีสต์ดำ, ยีสต์, ขนมปัง), ข้าวบาร์เลย์, สาหร่าย และราเส้นใย เป็นต้น สำหรับเบต้ากลูแคนจากยีสต์ดำเกิดจากการเพาะเลี้ยงยีสต์ดำโดยเฉพาะ ซึ่งตัวยีสต์ดำจะสร้างใยอาหารเบต้ากลูแคนบริสุทธิ์ที่มีโครงสร้างเป็น เบต้า-1, 3/1, 6-D-glucan (แปลว่า มีตำแหน่งเชื่อมต่อหลักที่ตำแหน่ง 1 และ 3 ของโมเลกุล และมีตำแหน่งเชื่อมต่อรองที่ตำแหน่ง 1 และ 6 ของโมเลกุล) ซึ่งเบต้ากลูแคนช่วยลดคลอเลสเตอรอล เป็นส่วนหนึ่งในช่วยการรักษาผู้ป่วยโรคมะเร็ง ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันในผู้ป่วย HIV และลดอาการของโรคลำไส้แปรปรวน
ในปัจจุบันบริวเวอร์ยีสต์ถูกนำมาทำเป็นรูปแบบผงหรือเม็ดเพื่อให้เก็บรักษาง่ายและถูกนำมาทำเป็นผลิตภัณฑ์อาหารเสริมเนื่องจากมีคุณสมบัติที่ดีในการช่วยดูแลสุขภาพ